سفر شب و رجعت مسیح، طلیعه داستان نویسی پسامدرن در ایران

نویسندگان

فاطمه جعفری کمانگر

محقّق پسا دکتری قطب علمی حکمی و عرفانی، دانشگاه اصفهان مجتبی دماوندی

دانشیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

طلوع داستان نویسی پسامدرن، اندکی پس از رشد داستان نویسی مدرن در کشورمان و تقریباً همگام با شروع داستان نویسی پسامدرن در جهان آغاز شد. اگرچه نخستین بارقه های پسامدرنیسم در ایران آشکارا در برخی از داستان های کوتاه دهه ی 40 به بعد مشاهده می شود، امّا رشد رمان پسامدرنیستی فارسی را می توان ویژه دهه های 70 و 80 دانست. علیرغم مرزبندی دقیقی که بین رمان های مدرن و پسامدرن در کشورمان وجود ندارد، امّا پس از بررسی رمان های فارسی، نخستین رمانی که برخوردار از نشانه های پسامدرنیسم باشد در سال های رشد مدرنیسم یعنی سال های دهه ی 40 یافته شد و این رمان، رمان فراموش شده «سفرشب» اثر بهمن شعله ور است. با آنکه مرزبندی قاطعی بین مدرنیسم، پسامدرنیسم و حتّی پیشامدرنیسم در این رمان وجود ندارد، امّا به وضوح می توان در طیّ فصول آن شاهد سیر تحوّل گرایانه ای از پیشامدرنیسم تا پسامدرنیسم بود؛ به طوری که فصل پایانی آن از مدرنیسم فاصله می گیرد و نخستین نشانه های پسامدرنیسم را به نمایش می گذارد. پژوهش حاضر به روش کتابخانه ای نگاشته شده است و پس از بررسی مهم ترین ویژگی های پسامدرنیسم به بازتاب این مؤلّفه ها در فصل پایانی رمان سفرشب می پردازد تا این رمان را به عنوان نخستین رمان فارسی که نخستین نشانه های پسامدرنیسم را در خود دارد معرّفی کند.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

ترجمه مجموعه مقالاتی در باره داستان نویسی سفر و سفرنامه

سفرنامه نویسی در طول تاریخ همواره یکی از انواع ادبی مورد توجه ادیبان سیاح و سیاحان ادیب بوده است. آنچه با عنوان سفرنامه نگاشته می شود به واقع شرح عزیمت از مکانی به مکان دیگر است که در خلال آن ملاحظات تاریخی، فرهنگی، اجتماعی و دیگر شئون زندگی آدمیان مد نظر قرار می گیرد. بدون شک این آثار در دنیای امروزی که ارتباطات تأثیر مستقیم بر تعاملات اجتماعی بینافرهنگی دارد، اهمیتی دو چندان دارند. بنابراین، ...

داستان نویسی اقلیمی کرمانشاه

اقلیم­گرایی در داستان­نویسی معاصر ایران به طور جدّی از دهه­ی هزار و سیصد و سی شمسی آغاز می‌شود و در دهه­های چهل و پنجاه به اوج خود می‌رسد. داستان­های اقلیمی غالباً بازتاب دهنده­ی ویژگی‌ها و عناصر مشترکی چون فرهنگ و باورها و آداب و رسوم یک منطقه­ی جغرافیایی هستند. در میان حوزه­های پنج­گانه­ی داستان نویسی اقلیمی ایران، باید از حوزه­ی داستان نویسی اقلیمی غرب یا کرمانشاه هم یاد کرد که هویّت مستقلّی دار...

متن کامل

بررسی داستان «عجیب و غریب» در هزار و یک شب بر اساس الگوی سفر قهرمان جوزف کمپبل

جوزف کمپبل اسطوره‌شناس آمریکایی، بر اساس آرای کارل گوستاو یونگ، به بررسی سفرهای قهرمانی در فرهنگ‌های مختلف پرداخت و در کتاب «قهرمان هزار چهره» الگویی برای این سفرها ارائه کرد. این الگو، قابلیت‌های فراوانی برای تجزیه و تحلیل آثار ادبی دارد. هزار و یک شب، یکی از آثاری است که می‌تواند با توجه به الگوی کمپبل، مورد بررسی قرار گیرد. پژوهش پیش رو، بر اساس این الگو به بررسی ماجرای «عجیب و غریب» در هزار...

متن کامل

تقابل زیست‌جهان «سوژه» در چند داستان مدرن و پسامدرن فارسی

مفهوم زیست­جهان از مفاهیم بنیادین در فلسفة معاصر، بویژه پدیدارشناسی هوسرل است. در چنین فضایی موضوعات فلسفة مدرن قوام می­یابد. موضوعاتی از قبیل سوژه، فضای میان­ذهنی، دیگری، آگاهی و.... از طرفی وجوه عمدة تمایز میان ادبیّات مدرن و ادبیّات پسامدرن، همین موضوعاتِ ذکرشده است. بنابراین توجّه به زیست­جهان و تفاوت سوژه­ای که در زیست­جهان حضور دارد با سوژه­ای که فارغ از این فضاست، مبنای مناسبی برای تحلیل سیر...

متن کامل

تقلیل نظریه‌های پسامدرن در پژوهش‌های ادبی معاصر (نگاهی به کتاب داستان کوتاه در ایران: داستان‌های پسامدرن با تأکید بر فصل شخصیت‌پردازی پسامدرن: نظریۀ فوکو)

دلیل توجه به نظریه/ نظریه‌های پسامدرن هرچه باشد، امروزه چهارچوب نظری بسیاری از پژوهش­های انتشاریافته همین نظریه/ نظریه‌ها هستند. کاربست این نظریه/ نظریه­ها نیز معمولاً به دو شکل انجام می­شود: الف) با ارائۀ تصویری بسیط و ساده‌شده از پست‌مدرنیسم (در این‌ حالت تفاوت میان نظریه‌های پسامدرن نادیده گرفته می­شود) مؤلفه­های اصلی آن مانند عدم قطعیت، و ... استخراج و درادامه متن براساس آن مؤلفه­ها تحلیل/ ت...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
تاریخ ادبیات

جلد ۱۶، شماره ۷۴/۳، صفحات ۰-۰

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023